Edukacja w starożytnym Rzymie

Edukacja rzymskich dzieci

Przyjmuje się, że pierwszą szkołę publiczną założył w III w. p.n.e. Spuriusz Karwiliusz, a szkoła opłacana przez państwo powstała za panowania Wespazjana.
                                                                 

Wespazjan

Rok szkolny rozpoczynał się po 23 marca. Rytm szkolny (wakacje, ferie, dni wolne od nauki) wyznaczał kalendarz religijny.

Zajęcia rozpoczynały się rankiem, jeszcze przed wschodem słońca. Uczniowie chodzili do szkoły zaopatrzeni w świeczki, które przydawały im się podczas pierwszych godzin pobytu w szkole. W czasie lekcji była jedna przerwa na posiłek, a następnie kontynuowano naukę po południu.

Szkoły były koedukacyjne i na równi z chłopcami uczęszczały do nich dziewczęta.Taka edukacja trwała tylko do 12 roku życia. Później naukę kontynuowali tylko chłopcy z zamożnych rodzin.Znajdowali się oni pod ciągła opieką pedagoga (pedagogus, comes, custos, monitor), który pełnił funkcję zarówno wychowawcy jak i nauczyciela.

Początkowo nauka obejmowała czytanie, pisanie i rachowanie.

Ostatecznie wykształcił się trzystopniowy etap nauczania prowadzony przez różnych nauczycieli:

LITERATOR - nauczyciel pierwszej klasy. Uczył czytać i pisać. Z kolei nauczyciel rachunków (calculator, librarius) uczył podstawowych operacji matematycznych. Ćwiczenia te odbywały się najpierw na palcach - palce lewej ręki służyły do przedstawiania jedności i dziesiątek, a prawej - setek i tysięcy.Potem sięgano po kamyczki, a następnie liczydła. Uczono też tabliczki mnożenia - nauczyciel wygłaszał działanie, a dzieci powtarzały chórem.

Homer

GRAMATICUS - nauczyciel, którego zadaniem było nauczenie uczniów wypowiadania się i pojmowania treści. Nauczano też interpretacji i zasad stylistycznych. Zaznajamiano też uczniów z muzyką, astronomią, filozofią, geometrią i gramatyką. podstawowym podręcznikiem był  Homer . Oprócz jego utworów czytano też Liwiusza Andronikusa. Za czasów Oktawiana nastąpił napływ młodszych autorów, tj. Horacego, Owidiusza i innych. Czytaniu utworów towarzyszyła analiza językowa i gramatyczna.

RETOR - nauczyciel wymowy. Nauka składała się z teorii wymowy i ćwiczeń, które przybierały dwie formy: suasoriae - mowy wygłaszane na jakiś temat i controversiae - połączenie mowy oskarżyciela i obrony. Uzupełnieniem studiów były publiczne przemowy (declamatio).

Zwieńczeniem edukacji były studia filozoficzne w Atenach, zwanych uniwersytetem dla Rzymian.

W wieku 17 -18 lat rozpoczynała się też służba wojskowa, która według Polibiusza dotyczyła bardziej ograniczonych intelektualnie. Bardziej uzdolnieni odbywali praktyki w zakresie jurysprudencji, administracji czy dyplomacji.

Warto przeczytać:
http://www.romanum.historicus.pl/wychowanie_rzymian.html
http://alehistoria.blox.pl/2010/11/EDUKACJA-W-STAROZYTNYM-RZYMIE.html
http://historia.org.pl/index.php/publikacje/publikacje/prehistoria-i-staroytno/1966-ycie-rodzinne-w-staroytnym-rzymie.html